‘Met CAK-challenge helpen we inwoners met schulden aan een oplossing’

Hij las een oproep van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) aan gemeenten om mee te doen aan een challenge, gericht op ondersteuning van mensen met een betalingsachterstand. Hij meldde ‘zijn’ gemeente Midden-Groningen direct aan. Inmiddels loopt de challenge ruim een jaar en blijken de resultaten positief te zijn. Richard de Leth, projectleider kredietbank Midden-Groningen, over het doel en de opbrengsten van de challenge.

Waaruit bestaat de challenge die gemeente Midden-Groningen in oktober 2021 startte?
De Leth: “De challenge bestaat uit het in beeld krijgen, benaderen en ondersteunen van inwoners van Midden-Groningen die minstens zes maanden een betaalachterstand hebben bij hun zorgverzekeraar. Stichting BKR plaatst in Vindplaats van Schulden (VPS) de CAK-lijst, zodat wij ermee kunnen werken. Op deze lijst staan namen van mensen die een grote betalingsachterstand hebben bij hun zorgverzekeraar. Wij gaan bij deze mensen langs om contact te leggen en hulp aan te bieden. Dat gebeurt laagdrempelig. We kondigen ons bezoek vooraf aan en kloppen vervolgens een keer bij ze aan. Als ze niet thuis zijn, laten we een kaartje achter.”

Wat was de aanleiding om mee te doen aan deze challenge?
“Uit de postcodeanalyse van Geldfit blijkt dat één op de drie huishoudens in Nederland geldzorgen heeft. Uit de praktijk blijkt dat mensen die langer dan zes maanden schulden hebben, ook veelal meerdere schulden hebben bij verschillende schuldeisers. Daarnaast blijken mensen met schulden meestal ook andere problemen te hebben, zoals verslaving, overgewicht en depressies. Als problemen zich opstapelen, weten mensen vaak niet hoe ze zelf het tij kunnen keren.”

Hoe reageren mensen doorgaans op jullie aanbod voor ondersteuning?
“In eerste instantie reageren sommige mensen terughoudend. We leggen daarom direct uit dat we geen geld bij ze komen halen, maar dat we ze willen helpen bij hun geldzorgen. We investeren eerst in het creëren van een vertrouwensrelatie. Vaak leidt dit tot een vervolggesprek, waarbij we samen zoeken naar wat nodig is om uit de geldzorgen te komen. Het komt regelmatig voor dat er ook andere ondersteuning nodig is. We begeleiden deze mensen dan richting de benodigde hulp. De challenge is voor ons in alle gevallen maatwerk.”

Welke instrumenten gebruiken jullie om met betrokkenen de ontstane problemen op te lossen?
“Om de gegevens van de CAK-lijst inzichtelijk te maken en te bewerken, gebruiken we de applicatie VPS van BKR. VPS is een praktische tool om gegevens van de CAK-lijst te registeren en overzicht te creëren. Gemeente Midden-Groningen gebruikt deze tool ook voor vroegsignalering. Dat de CAK-gegevens er nu ook in staan, resulteert in een waardevolle koppeling. De opslag van de persoonsgegevens in VPS voldoet vanzelfsprekend aan de privacywetgeving. VPS is praktisch in gebruik en is nog steeds in ontwikkeling om de gebruiker nog beter te bedienen. Als we iets willen aanpassen in het systeem, denkt BKR maximaal met ons mee. Dat maakt de samenwerking heel prettig.”

De landelijke challenge loopt tot eind 2022, de challenge in Midden-Groningen tot eind 2024. Wat zijn de voorlopige resultaten van de challenge in Midden-Groningen?
“Vanaf de start van de challenge hebben we aan zeshonderd mensen onze ondersteuning aangeboden. Een kwart van de benaderde mensen kreeg vervolgens enige vorm van hulp. Het Verwey-Jonker instituut zal in een onderzoek aandacht geven aan de geboekte resultaten van de challenges die verschillende gemeenten hebben gedaan. Maar los van deze uitkomst, is het geweldig om nu al te zien dat mensen weer perspectief krijgen. Zo kwamen wij een keer bij een gezin binnen waar de kinderen op matrassen in de woonkamer sliepen. Als je zo’n gezin kunt helpen en ziet dat de ondersteuning effect heeft, weet je waarom je dit doet.”