‘Jongeren zijn kwetsbaar voor geldproblemen, dus financiële educatie is enorm belangrijk’

Financiële educatie van jongeren is volgens de Amsterdamse wethouder Marjolein Moorman van onder andere Onderwijs, Jeugd, Armoedebestrijding en Schuldhulpverlening enorm belangrijk. In de Week van het Geld woonde ze daarom een gastles bij op het Kiemm Montessorin in de hoofdstad.

Gesprekken met jongeren of tussen jongeren over geldproblemen en schulden zijn volgens Moorman enorm belangrijk. “Natuurlijk weten we dat jongeren extra kwetsbaar zijn voor schulden. Maar door met jongeren in gesprek te gaan en te luisteren naar hun ervaringen hierover, kan ik mij beter in hun belevingswereld verplaatsen. Sommige jongeren hebben thuis al meer geldproblematiek meegemaakt dan een gemiddelde volwassen Amsterdammer in zijn/haar hele leven. Ook kan je uit sommige gesprekken met jongeren opmaken dat zij zich vaak nog onvoldoende bewust zijn van de financiële verplichtingen en verantwoordelijkheden die er op hun af komen zodra ze achttien worden. Dat is precies waarom jongeren zo kwetsbaar zijn en waarom voorlichting dus zo belangrijk is. Als jongere zou je niet moeten starten met schulden. Dat levert stress op en gaat ten koste van bijvoorbeeld hun opleiding. Jongeren moeten zich vrij van schulden op hun toekomst kunnen richten.”

-Is het beleid van de gemeente daar ook op gericht?
Moorman: “Ja. Omdat voorkomen altijd beter is dan genezen, zetten we in op preventie. Dit doen we in Amsterdam onder andere met educatie. Hoe laagdrempeliger hoe beter. Om jongeren voor te bereiden op hun financiële verplichtingen en verantwoordelijkheden als zij achttien worden, organiseren we lessen financiële educatie in het voortgezet onderwijs. De afgelopen periode hebben de partijen met wie we hiervoor samenwerken steeds meer leerlingen bereikt: 4.220 leerlingen tijdens 1.683 lessen op 41 scholen in schooljaar 2020/2021 en 5.827 leerlingen tijdens 1.908 lessen op 51 scholen in schooljaar 2021/2022.

Op het gebied van educatie doen we dus goed werk, denk ik. Wel zou ik graag nog meer kinderen willen laten zien dat we er zijn om ze te helpen en dat ze ook hulp kunnen krijgen. Veel jongeren komen in de schulden omdat ze niet anders kunnen. Er is geen geld thuis, ze moeten zelf schoolspullen en eten kopen en ze weten niet waar ze voor hulp kunnen aankloppen. Daarom investeren we in Amsterdam in Familie Scholen: scholen die extra aandacht besteden aan wat er nodig is om de omgeving van een kind te verbeteren. Dat kan bijvoorbeeld zijn door ouders te helpen bij schulden. Soms hebben gezinnen zo weinig geld dat kinderen het zonder bed of bureau moeten doen. Dit zijn allemaal zaken waar de medewerkers van een Familie School bij kunnen helpen, zodat de thuissituatie verbetert en kinderen niet verder in de problemen komen.”

-Wat doet de gemeente om te voorkomen dat jongeren in de schulden terecht komen?
“Jaarlijks worden er in Amsterdam ongeveer 7.000 jongeren achttien jaar. Zij krijgen van ons een verjaardagskaart, die ook bedoeld is voor hun ouders. Niet alleen omdat we hen willen feliciteren, maar ook omdat we ze willen wijzen op hun financiële verplichtingen en verantwoordelijkheden. We zien namelijk dat een deel van de jongeren die net achttien zijn geworden, snel betalingsachterstanden of schulden oploopt. De kaart is ook een manier om hen te wijzen op de site amsterdam.nl/ik-word-18, die op een interactieve en activerende manier ondersteuning biedt bij het regelen van geldzaken.
Jongeren kunnen ook altijd bij het Jongerenpunt of een van de buurtteams terecht voor hulp en advies over geld. Zo kunnen ze een budgetadviesgesprek krijgen. In dit gesprek wordt samen naar de financiële situatie van de jongere gekeken. Alle jongeren, met en zonder schulden, zijn welkom. Daarnaast zetten we met School en Schuld budgetcoaches in op mbo-scholen in de stad. Zij helpen jongeren bij het aanvragen van leermiddelen, toeslagen en/of studiefinanciering en kunnen aan de bel trekken als ze zien dat jongeren in geldproblemen raken.”

-Hoe worden jongeren in Amsterdam uit de schulden geholpen?
“We zijn in 2020 gestart met de aanpak Jongeren Schuldenvrije Start. Het doel hiervan is dat jongeren sneller schuldenvrij zijn, minder stress ervaren en dus kunnen werken aan hun toekomst. Met deze aanpak kunnen we jongeren tot 27 jaar helpen die een schuld hebben van 3.000 euro of hoger. Ook vinden we het belangrijk om tijdens een intake meer tijd vrij te maken voor jongeren. Hulpverleners moeten meer tijd en energie kunnen steken in deze kwetsbare groep.”