Energiekosten versus schuldhulp

Het leek een kleine quote in een bericht van de NOS: Martijn Hagens, CEO van Vattenfall, meldde dat de energieleverancier twee keer zoveel mensen doorverwijst naar schuldhulpinstanties in vergelijking met een jaar eerder. Het bericht dateert van juni, inmiddels is de situatie rondom energie er niet beter op geworden. Wat kunnen energieleveranciers doen als het gaat om schuldhulpverlening? Martin Neef, manager Tijdig Betalen bij Vattenfall, geeft antwoord.

Wat is de huidige stand van zaken in vergelijking met de situatie in juni?
Neef: “Het algemene beeld is dat de zorgen groter zijn en nog breder worden gedeeld dan in juni. De energieprijzen liggen op een historisch, ongekend hoog niveau en ze zijn enorm volatiel. Vanaf juni zijn we intensiever gaan samenwerken met de overheid om tot een totaalpakket aan oplossingen te komen. De tijdelijke regelingen – aanpassing btw en energietoeslag – lopen aan het eind van het jaar af en structurele maatregelen zijn nodig. De totale betalingsachterstanden nemen verder toe. Er zijn ook veel mensen die formeel geen betalingsachterstand hebben, maar nu wel een fors te laag maandbedrag betalen. De grootste zorgen zijn over mensen in of rond een schuldhulptraject. Als je niet meer aan je lopende verplichtingen kunt voldoen, wordt het heel ingewikkeld om een nieuwe doorstart te maken.”

Ook het aantal doorverwijzingen naar schuldhulpinstanties neemt toe. Hoe ziet die samenwerking eruit?
“Er is heel actief contact gezocht met allerlei instanties en overheden om de zorgen te delen en uit te zoeken wat we samen kunnen doen. Duidelijk is dat de mogelijkheden voor schuldhulpverleners om te voldoen aan hun verplichtingen behoorlijk slinken. Schuldhulpverleners zijn erg actief in het verlagen van het termijnbedrag van klanten naar dat wat werkelijk betaald kon worden. Uiteindelijk moet de rekening toch betaald worden, dus daar maken we ons wel zorgen over. Tegelijkertijd is er in de afgelopen periode wel perspectief ontstaan, ook voor deze groep.”

Welke perspectieven zie je?
“De energietoeslag wordt ook in 2023 uitgekeerd. We helpen mee met het opzetten van een noodfonds, juist voor kwetsbare klanten die in moeilijkheden komen en om het verschil tussen kúnnen betalen en móeten betalen bij te leggen. Verder komt er een prijsplafond en een overbruggingsregeling voor de laatste maanden van 2022. Voor deze groep is dat erg welkom.”

Er is contact met de Nationale Schuldhulp Route (NSR). Hoe ziet dat eruit?
“Op veel verschillende plekken en manieren attenderen we klanten op (en wijzen ze eventueel door naar) geldfit.nl. Daar kunnen ze op een zo laagdrempelig mogelijke manier hulp krijgen toegespitst op hun situatie. Er is grote interesse voor. Er zitten allerlei instanties achter en de NSR kan mensen op het juiste spoor zetten. Medewerkers zijn hier proactief in, zij wijzen klanten bijvoorbeeld op het aanvragen van de energietoeslag als blijkt dat dat nog niet is gebeurd. Ook voor energiemaatschappijen is het belangrijk om dit in goede banen te leiden, voor ons is het een zorgelijke situatie én er ligt een maatschappelijk belang.”

Kun je nog iets vertellen over het noodfonds?
“Samen met andere energiemaatschappijen, NSR en Schuldenlab hebben we in maart het initiatief genomen om dit op te zetten en een pilot uit te voeren. De ervaringen zijn meegenomen naar de overheid en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft daarop 50 miljoen gereserveerd om te storten in een nieuw noodfonds, dat binnenkort opgericht wordt. Ook wij en andere partijen doen een bijdrage in het noodfonds. Om aanspraak te maken op het noodfonds wordt wel een inkomenstoets gedaan en een toets op de hoogte van de energierekening. Het is bedoeld als een laatste redmiddel, ook voor klanten in de schuldhulpverlening.”